Oude Griffie, Brugge

00_griffie

 

De voormalige Civiele Griffie (1534-1537) is een vroeg voorbeeld van renaissance-architectuur in Vlaanderen, gekenmerkt door het inpassen van een renaissanceschema op een traditionele, gotische wandstructuur. In 1875-1881 werd het gebouw gerestaureerd naar een historiserend ontwerp van de Brugse stadsarchitect Louis Delacenserie.

 

Opdrachtomschrijving

  • Restauratie beeldhouwwerk
  • Vormherstel ornamenten en lijstwerk
  • Vervangen/behandelen geroeste doken

 

Opdracht
Herstel van de decoraties en beelden met behoud van de nog authentieke 16e eeuwse delen en restauratie van de 19e eeuwse ingrepen. Opdrachtgever: Verstraete en VanHecke, RestauratieBreda maakte deel uit van de groep beeldhouwers die de restauratie van het beeldhouwwerk uitvoerde onder regie van Sander Peters. periode mei 2000 – okt 2001.

De restauratie is bekroond met de Vlaamse monumentenprijs 2001.

 

01 aangetroffen toestand
 
02 lijst en blok voor
 
03 aangetroffen toestand


102 BRugge--relief-voor kopie
 
103
 
101

 

Aangetroffen toestand
Door gebrek aan onderhoud was de toestand van veel versieringselementen bedroevend. Er was afbrokkeling en erosie van de natuursteen door zure regen, ernstige vervuiling door roet, algen en mos.
De gevel oogde verwaarloosd, doch na een eerste schoonmaak kwamen de resten van de polychromie tevoorschijn en in 1993-1996 werden materieel-wetenschappelijke vooronderzoeken gedaan. Dit om een passende aanpak te vinden voor restauratie van de gevels.

 

Restautatieoptie
Naar aanleiding van een proefrestauratie werd besloten een reconstruerende restauratie toe te passen. De door sulfatie aangetaste natuursteen uit de 16de en 19de eeuw worden deels vervangen door nieuwe steen of reparatiemortel, dit om zoveel mogelijk origineel materiaal te behouden.
Gebruikmakend van eerder gemaakte afgietsels en 19e eeuwse gravures worden de decoratieve elementen in vorm hersteld. Deze zullen later worden gepolychromeerd en verguld.
Het resultaat van de restauratiebeurt zou eigenlijk visueel het eindresultaat van 1881 moeten benaderen met inbegrip van de kleurafwerkingen

 

Restauratie van de gebeeldhouwde fries en basementen

Gebruikmakend van eerder gemaakte afgietsels en studie van de ornamenten op 19e eeuwse gravures en oude foto’s konden de werken nauwkeurig worden hersteld. Sommige reliëfs waren in zeer slechte staat, de beter bewaarde delen konden gebruikt worden als stijlvoorbeelden.
De herstellingen worden uitgevoerd in kalkmortel.
Voor een goede hechting van de herstelmortel wordt eerst de poederende oppervlakte aangekapt met de tandbeitel. Om de mortelherstellingen te verzekeren aan de natuursteen wordt gewerkt met rvs dookjes.

 

201 relief 2voor
 
202 Brugge,-relief-tijdens
 
203 Brugge-relief-na

 

401 Karel V voor 
   
402 IMG_0001
403 KarelV tijdens 
 
404 KarelV na

 

Herstel van de portretten aan de gevel.

Het zwaar beschadigde portret van Karel V. Na verharding van de steen wordt er een draagstructuur aangebracht om de nieuwe mortel te wapenen. Met behulp van oude gravures en foto’s wordt de kop plastisch hersteld (hier te zien tijdens plastisch herstel). Het resultaat na volledig plastisch herstel en opnieuw aangebrachte polychromie en verguldingen.

 

Herstel van de gevelornamenten

Van de zwaar beschadigende diamantkop wondt eerst de verpoederde steen weggekapt tot aan de gezonde steen en vervolgens hersteld in kalkmortel. De cannelures van de halfzuilen waren volledig vergaan en worden met behulp van matrijzen opnieuw aangebracht.

 

Restauratie van de Grotesken
Na verharding van de steen wordt eerst het 16e eeuwse blok ledesteen hersteld, vervolgens wordt de vorm met kalkmortel aangewerkt en tenslotte voorzien van een beschermende verflaag.

 

501 IMG_000a1 uitsnede 1
 
502 IMG_0012a
 
503

 

601 oude griffie voor
602 265301230_3659dc7193_o

 

De voorgevel in volle glorie kort na de onthulling in 2001
Deze realisatie, eigenlijk de restauratie van de 19e eeuwse restauratie, is spraakmakend en dan ook terecht op 1 september 2001 gelauwerd met de Vlaamse Monumentenprijs. (nieuwsblad.be)